Page 16 - Analityka 1/2016

AGNIESZKA ULANOWSKA GRZEGORZ STRĄCZYŃSKI

NAUKA Istnieje duża różnorodność wysokorozdzielczych spektrometrów mas dostępnych na rynku analitycznym.
Ta różnorodność zdeterminowana jest faktem, iż nie ma jednego uniwersalnego aparatu dedykowanego
do wszystkich zastosowań, ponieważ dobór odpowiedniego rozwiązania ściśle zależy od charakteru
próbki i analitów.

Po co nam wysokorozdzielcza
spektrometria mas?

ROZWÓJ I ZASTOSOWANIE

Wykrywanie oraz identyfikacja pojawiających się w przyrodzie nieznanych dotąd związków chemicznych stanowi
wyzwanie dla współczesnej chemii analitycznej. Obecnie dąży się, aby wszystkie nowo zsyntezowane substancje
zostały szczegółowo przebadane pod kątem ich oddziaływania na żywe organizmy. Takie podejście wymaga
przede wszystkim dokładnego poznania struktury cząsteczki badanego związku chemicznego, czego dokonywa-
no najczęściej za pomocą tradycyjnych metod spektroskopowych jak spektroskopia magnetycznego rezonansu
jądrowego czy spektroskopia w podczerwieni. Spektrometria mas do badania struktury i identyfikacji analitów
stosowana była wyłącznie jako technika uzupełniająca.
Jednakże rozpowszechnienie na rynku analitycznym wysokorozdzielczej spektrometrii mas, umożliwiającej bar-
dzo dokładny pomiar masy jonów, pozwoliło na pewną identyfikację badanych substancji najczęściej bezpo-
średnio po analizie chromatograficznej. W wielu przypadkach spektrometria mas umożliwia potwierdzenie
tożsamości analitu bez konieczności stosowania pozostałych technik spektroskopowych. Obecnie dostępnych
jest wiele rozwiązań technicznych tj. analizatorów mas, które pozwalają na uzyskanie spektrometru o wysokiej
rozdzielczości. Historycznie najstarszym wysokorozdzielczym spektrometrem mas jest system sektorowy elektro-
-magnetyczny. W kolejnych latach pojawiły się inne rozwiązania, jak bardzo szybkie analizatory czasu przelotu
(TOF), oparte na technice ruchu kołowego - analizatory cyklotronowego rezonansu jądrowego z transformacją
Fouriera (FT ICR) oraz analizatory Orbitrap. Wymienione typy spektrometrów mas posiadają zarówno zalety,
jak i ograniczenia analityczne. Właściwości oraz zastosowanie wysokorozdzielczych spektrometrów mas będą
dyskutowane w niniejszym artykule.

36 ANALITYKA – NUMER 1, ROK (XVII) 2016