Page 12 - Analityka 1/2016

MATEUSZ KAŁABUN EWA BULSKA AGNIESZKA KRATA MARCIN WOJCIECHOWSKI

NAUKA Materiały odniesienia są jednym z filarów zapewnienia jakości wyników pomiarów w laboratoriach
analitycznych. Ich wytworzenie oraz certyfikacja to długi i złożony proces.

Zapewnienie spójności
pomiarowej przy oznaczaniu rtęci
w próbkach środowiskowych

− POLSKIE MATERIAŁY ODNIESIENIA „MODAS”

Problem związany z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego rtęcią i jej związkami jest powszechny, co w kon-
sekwencji może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Wynika on z dużej intensywności zarówno
procesów naturalnych (wybuchy wulkanów, erozja skał), jak i antropogenicznych (spalanie paliw kopalnych),
prowadzących do uwalniania tego pierwiastka. Przenikające do mórz i oceanów związki rtęci ulegają metylacji,
a następnie w formie organicznych pochodnych kumulują się w tkankach organizmów morskich. Ważnym zagad-
nieniem jest zatem ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska rtęcią, co jednocześnie oznacza konieczność
stosowania procedur analitycznych umożliwiających uzyskanie wiarygodnych wyników. W niniejszym artykule
przedstawiono opracowane procedury badawcze – od etapu przygotowania próbki poprzez pomiary zasadni-
cze – umożliwiające oznaczenie całkowitej zawartości rtęci w nowych materiałach odniesienia. Badania te były
związane z realizacją projektu „MODAS”. Certyfikowane materiały odniesienia pozwalają na zapewnienie spój-
ności pomiarowej w procedurze oznaczania stężeń pierwiastków. W artykule omówiono również „osiągnięcia
i trudności” przy oznaczaniu zawartości rtęci w nowych materiałach odniesienia. W trakcie badań zastosowano
spektrometrię mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP MS), technikę zimnych par atomowej spek-
trometrii absorpcyjnej (CV AAS) oraz technikę rozcieńczeń izotopowych spektrometrii mas (IDMS), jako metodę
odniesienia. Uzyskane wartości stężeń rtęci zostały wykorzystane w porównaniach międzylaboratoryjnych, któ-
rych celem była certyfikacja zawartości pierwiastków w materiałach „MODAS” na podstawie przesłanych przez
uczestników wyników analiz, wraz z przypisanymi im wartościami niepewności.

25 ANALITYKA – NUMER 1, ROK (XVII) 2016