Page 14 - Analityka 1/2015

AGNIESZKA KRATA MARCIN WOJCIECHOWSKI EWA BULSKA

NAUKA Niezmiernie ciekawe jest śledzenie historii powstawania nowych idei w danej dziedzinie naukowej,
na podstawie inspiracji czerpanych z rozwiązań stosowanych w innej dziedzinie. Dobrym przykładem
jest technika rozcieńczeń izotopowych spektrometrii mas.

Technika rozcieńczeń
izotopowych spektrometrii
mas: pół żartem i całkiem serio

CZ. I

Począwszy od opisu „pół żartem”, czyli z punktu widzenia ekologii poprzez zasadę okre-
ślania liczebności populacji osobników przez ornitologów w ekosystemach zamkniętych,
omówiono model chemiczny metody rozcieńczeń izotopowych. A następnie „całkiem
serio” przedstawiono zagadnienia związane z techniką rozcieńczeń izotopowych spek-
trometrii mas (IDMS) w odniesieniu do analizy pierwiastkowej. Wprowadzenie do labo-
ratoriów chemicznych metody rozcieńczeń izotopowych było związane z rozwojem
spektrometrii mas, a szczególnie z możliwością prowadzenia pomiarów o wystarczającej
rozdzielczości izotopowej i uzyskiwania wyników charakteryzujących się odpowiednią
precyzją i dokładnością. Podstawowe równanie IDMS opisuje zależność między poszcze-
gólnymi wielkościami i pozwala na obliczenie całkowitej zawartości danego pierwiastka
w próbce. Należy podkreślić, że spektrometria mas rozcieńczeń izotopowych spełnia
kryteria określone dla metody definitywnej i jest za taką uznawana. W artykule zwró-
cono szczególną uwagę na procedurę przygotowania próbki do pomiaru zmienionych
stosunków izotopowych z uwzględnieniem ważenia metrologicznego, jak również na
czas konieczny do osiągnięcia równowagi izotopowej w mieszaninie próbki i wzorca
wzbogaconego izotopowo po etapie ważenia metrologicznego. Obydwa czynniki mają
krytyczny wpływ na wiarygodność wyników. Pracochłonność procedury przygotowania
próbki w pełni rekompensują zalety techniki IDMS, które obszerniej zostaną omówione
w kolejnym numerze „Analityki”.

28 ANALITYKA – NUMER 1, ROK (XVI) 2015